Wyprawy do Mongolii

Spoglądając na zdjęcia satelitarne mapy świata, Mongolia wyróżnia się jako ogromny obszar nietknięty przez cywilizację. Kraj powierzchniowo ponad 5 razy większy od Polski, zaludniony przez 3 miliony ludzi, to raj dla różnorodnej fauny i flory, które wciąż nie widziały śladu człowieka. Zamieszkuje tu wiele dzikich gatunków zwierząt, jak gazele, niedźwiedzie, rysie, żurawie i orły.

Mongolia jest krajem górzysto-wyżynnym, z najwyższym szczytem Chujten (4374 m n.p.m.). Główny krajobraz to stepy, pustynia, łąki, lasy i tajga, przez które wplatają się rzeki, jeziora i wodospady, które zachwycą każdego podróżnika. Nierzadko spotkać można cuda przyrody, czczone przez Mongołów, a nasze serca napełniające szacunkiem do matki natury.

Mongołowie to niezwykle przyjaźni ludzie. W ich kulturze od dziecka uczy się wartości i etyki, i jak na tak surowy klimat ich przyrody, Mongołowie cały czas uśmiechają. Poza stolicą ludzie funkcjonują w zgodzie z naturą, nie liczą czasu zegarowego, nie śpieszą się nigdzie i nie mają tylu zmartwień, po prostu czuć, że są o wiele szczęśliwsi niż my. Taka radość życia jest  także zaraźliwa 🙂

W Mongolii oficjalną religią jest buddyzm tybetański (tzw. lamaizm), który od wielu wieków zostawia ogromną spuściznę kulturalną, historyczną i społeczną. Mimo to Mongołowie wciąż mocno kultywują szamanizm, wierząc w duchy przodków, bóstwa natury i moc żywiołów. Tworzy to niesamowitą mieszankę kulturalną i bogactwo wierzeń, legend, przesądów i obrządków.

Mongolia to kraj legendarnych koni z czasów imperium mongolskiego. Tak ich tu dużo, że na jednego mieszkańca Mongolii przypada dziesięć koni. Mówi się, że mongolskie dziecko zasiada na konia zanim jeszcze nauczy się  chodzić, a standardowo na trzecie urodziny dostaje się w prezencie własnego konia. Koń mongolski jest koniem uniwersalnym, może służyć jako zwierzę juczne lub wierzchowe, dostarcza także mleka i mięsa.

Znacie jurty (po mongolsku “ger”) coraz bardziej popularne w zachodnich kurortach? W Polsce także jurty stają się popularnym miejscem na medytacje, dzwony gongi i spotkania w kręgu. A prawdziwe, oryginalne, niezmienione od wielu wieków te wspaniałe konstrukcje domów są wciąż użytkowane przez Mongołów. Noc spędzona w jurcie ma magiczny urok i zostaje w pamięci na długo.

Jedziesz, jedziesz i nie wiesz kiedy zobaczysz koniec horyzontu… nie wiesz kiedy ujrzysz “żywego ducha”. Takie są właśnie stepy w Mongolii. Kraj 5 razy większy od Polski i 2 osoby na km². Odległości są tak wielkie, że podskórnie odczuwa się maleńkość człowieka na tle potęgi natury. Czuć wtedy namacalną, fizyczną wolność taką, którą nigdy nie doświadczymy żyjąc w tzw. cywilizacji przyspieszenia.

Mongołowie to urodzeni pasterze i preferują jedynie 5 rodzajów zwierząt, tj.: baran, koza, koń, bydło i wielbłąd. W niektórych rejonach są też jaki lub renifery. Dla rodzin mongolskich są najcenniejszym dobytkiem rodziny, bo dostarczają rodzinom wszystko, włącznie z pożywieniem. Inne zwierzęta wyjątkowo rzadko są zabijane ze względu na przesądy i kultywowany tu szamanizm.

Tradycyjny 3-dniowy festiwal sportowy i jedno z głównych świąt państwowych w Mongolii. Dyscypliny, w których Mongołowie rywalizują to: zapasy, łucznictwo i wyścigi konne. W zapasach biorą udział tylko mężczyźni, w łucznictwie mężczyźni i kobiety, a w wyścigach konnych dzieci do 12 lat. Obecnie dołącza się też 4-tą dyscyplinę: strzelanie z kostek. Festiwal Naadam jest wpisany w listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.

Mongolia ma średnio 250 dni słonecznych w roku, a Mongołowie od zawsze określają swoje niebo jako  “wiecznie błękitne”. Przekłada się to też na noce pokryte milionami gwiazd, które otaczając nas z każdej strony zdają się być  gigantyczne i bardzo bliskie. Niebo Mongolii, ze względu na występujący tu silny wiatr, potrafi pokazać niezwykłą mnogość i różnorodność warstw chmur, które nierzadko zachwycają, stając się poniekąd teatrem chmur.

Obowiązkowy punkt na mapie Mongolii. Druga pod względem wielkości pustynia świata i najdalej wysunięty na północ obszar pustynny. Wzbudza respekt przybyszów i samych Mongołów, bo owinięta jest wieloma legendami i opowieściami, głęboko zakorzeniona w kulturze mongolskiej. Duża część pustyni to rozległe przestrzenie bez-piaskowe, co może być zaskakujące. Kiedyś prowadziła tędy trasa jedwabnego szlaku, łącząca Azję z zachodem.

Góry Ałtaju to monumentalny masyw górski, który pokrywa dużą część zachodniej Mongolii. Tereny górzyste sprzyjały polowaniom za pomocą orła. Do dziś Mongołowie z tych terenów wykradają młode pisklę, aby służyło im w polowaniu i wypuszczają po kilku latach. To tu znajdziemy także skamieniałości i dowody, świadczące o zamieszkiwaniu w Mongolii wczesnych człekokształtnych ok. 850 000 lat temu.

To, że Mongolia bogata jest w ślady życia dawnych istnień potwierdzają badania naukowców, którzy zaliczają obszar pustyni Gobi do najbogatszych na świecie miejsc pochówku dinozaurów. W okolicach Płonących Klifów kości dinozaurów porozrzucane są luzem i można uzbierać cały worek w mniej niż pół godziny. Osobną sprawą jest niemożność przewiezienia je przez granicę.

Dla znawców historii nie trzeba przedstawiać tę postać. W XII to on władał największym imperium, jakie kiedykolwiek istniało na Ziemi i zostawił śpuściznę do stworzenia porządku świata – Pax Mongolica. Mongołowie do tej pory pamiętają te czasy jedności i świetności swojej ojczyzny, co widać prawie na każdym kroku w kulturze i w architekturze.

Mongolia posiada specyficzny taniec ludowy, zwany Biyelgee. Te proste ruchy zachwycają, wyrażając różne aspekty tradycyjnego życia Mongołów lub opowiadając wydarzenia z historii bądź mitologii. Pozycja tancerzy wynika z ograniczonej przestrzeni dostępnej w jurcie mongolskiej. W 2009 roku taniec bijelgee został wpisany na listę niematerialnego dziedzictwa wymagającego pilnej ochrony UNESCO.

Jednym z fenomenów kultury mongolskiej jest ludowy śpiew gardłowy, zwany Chöömej, wpisany również na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO. Ta technika wokalna pozwala na jednoczesne wydobywanie z gardła kilku niezależnych od siebie dźwięków. Znany na całym świecie mongolski zespół folkmetalowy THE HU wykorzystuje tę technikę śpiewu i wzniósł jej rozpoznawalność.